Toplardamar Hastalıkları

Toplardamar (ven) nedir?

Toplardamarlar (venler); kirli kanı kalbe taşıyan damardır. Venöz sistem ile gelen kirli kan; ilk olarak kalbin sağına, daha sonra akciğere gider. Akciğerlerde oksijenlenen kan, en son sol sisteme geçer.

Venöz sistem hastalıkları nelerdir?

Venöz sistem hastalıkları; “kronik venöz yetmezlik, varis” ve “derin ven trombozu (DVT)” olmak üzere 2 başlık altında incelenmekte olup; “derin ven trombozu”nun alt başlıkları “posttrombotik sendrom” ve “pulmoner emboli”dir.

Venöz sistemdeki kan akışının yönü uçtan kalbe doğrudur. Kan akışı esnasında toplardamarlarda bulunan kapakçıklar sayesinde kanın geriye kaçışı engellenmiş olur. Kapakçıklarda fonksiyon bozukluğu olması durumunda durum tam tersine döner; kan geriye doğru kaçar ve kapakçık altındaki damarlarda basıncın artmasına yol açar. Toplardamarlarda meydana gelen basınç artması ise damarda şekil bozukluğuna ve ödem gelişimine neden olur.

Varis nedir? Risk faktörleri nelerdir?

Kan toplardamarlardan kalbe doğru değil de, geriye doğru aktığında venöz yetmezlik denilen durum açığa çıkar. Yüzeysel toplardamarlardaki bu şekil bozukluğu, kıvrımlaşma, uzama ve genişleme ise varis olarak adlandırılır. Çoğu yetişkinlerde rastlanabilir. Genellikle şikayetler şu yöndedir; akşama doğru her iki bacakta duyulan ağrı, kramp, bacaklarda huzursuzluk, ödem, kaşıntı ve ilgili alandaki deride renk değişimi. Kalıtsal, gebelik, yaşlılık, uzun süre ayakta kalmak, hareketsizlik, fazla kilo, yüksek topuklu ayakkabı, sıkı kıyafetler ve beslenme alışkanlıkları varis oluşumunda önemli risk faktörleridir. Özellikle, kadın bireylerde daha sık görülmektedir. 

Varis tanısı nasıl konur?

Hastanın klinik muayenesinde detaylı hastalık geçmişi ve yaşam alışkanlıkları öyküsü hekim tarafından alındıktan sonra; fiziksel muayene ve dopple US ile tanı konmaktadır.

Varis nasıl tedavi edilir?

Kronik venöz yetmezliğe bağlı oluşan varisler ciddi anlamda kozmetik sorunu yaşatan, sosyal hayata olumsuz yönde etki eden bir hastalıktır. Gelişen teknoloji ile beraber günümüz imkanlarında birçok alternatif tedavi yaklaşımı mevcuttur. Bunlar skleroterapi, endovenöz lazer, radyofrekans ablasyon ve cerrahi yöntemler olabilir.

• Venoaktif ilaçlar
• Kompresyon, varis çorabı
• Cerrahi tedavi (stripping, ligasyon)
• Damar içi ablasyon (lazer ya da radyofrekans)
• Skleroterapi

Derin ven torombozu (DVT) nedir? Risk faktörleri nelerdir?

Derin toplardamarlarda pıhtı oluşumunu ifade eder. Önemli bir toplardamar hastalığı olup; doğru zamanda tanı alıp, acil bir şekilde tedavi edilmezse sonucu ölümcül olabilir. Cerrahi girişim, hareketsizlik, doğum kontrol ilaçlarının kullanılması gibi unsurlar, riski artıran faktörlerdir. Bacaklarda aniden başlayan ağrı ve ödem hastadaki en önemli şikayetlerdir.

Derin ven torombozu (DVT) nasıl tedavi edilir?

• Kan sulandırıcı ilaçlar
• Famokomekanik kateter tedavisi
• Trombolitik tedavi